Uwaga! Trwają prace modernizacyjne sklepu. W tej chwili możliwość składania zamówień jest wyłączona. Zapraszamy wkrótce...

Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum)

Dziurawiec to bardzo stara roślina lecznicza, wciąż kryjąca w sobie wiele zagadek. 

 

Dziurawiec rozpoznasz po żółtych, drobnych kwiatach zebranych w baldachogrona i małych, eliptycznych liściach. Gdy obejrzysz liście pod światło, zauważysz rzędy otworków, w których zgromadzone są olejki eteryczne. Dziurawiec zwyczajny to wieloletnia bylina, którą spotkasz na suchych łąkach, polanach i obrzeżach lasów. 

 

Surowcem zielarskim są niezdrewniałe, kwitnące na pędy, zbierane na początku kwietnia. 

 

Dziurawiec - substancje czynne

Ziele dziurawca zawiera związki antronoidowe, glikozydy flawonoidowe, m. in. hiperozyd o działaniu moczopędnym, rutozyd i kwercetynę wzmacniającą naczynia włosowate. Ponadto garbniki katechinowe mające właściwości witaminy P oraz olejek eteryczny o właściwościach rozkurczowych i przeciwbakteryjnych. Dziurawiec ma w swoim składzie również hiperezynę - związek żywicowy wykazujący działanie bakteriobójcze, kwasy organiczne oraz cholinę, fitosterole, pektyny, cukry, kwas askorbinowy, witaminę K i sole mineralne. 

 

Dziurawiec - właściwości

 

Dziurawiec jest niezwykłym ziołem. Posiada liczne substancje czynne, dlatego też wykazuje więcej niż jedną właściwość i ma wielokierunkowe działanie. Właściwości lecznicze dziurawca znane są od wieków, a nauka pozwala nam bardziej się im przyjrzeć.

 

Wyciągi wodne z dziurawca (napary i odwary) zawierają sporą ilość glikozydów flawonoidowych, fenolokwasy i garbniki katechinowe. Działają zatem ściągająco i rozkurczowo w obrębie dróg żółciowych, moczowych i jelit. 

 

W tradycyjnym ziołolecznictwie napary i odwary z dziurawca są wysoko cenionym środkiem w leczeniu zaburzeń układu pokarmowego: kolki wątrobowej, jelitowej, także moczowej, wywołanej kamicą, niestrawności. 

 

Dziurawiec podawany w formie naparu zwiększa wydalanie moczu, co powoduje efekt odtruwania organizmu, zwłaszcza z kwasu moczowego i szczawianów, które biorą udział w procesie tworzenia kamieni nerkowych. Ziele dziurawca stanowi składnik przeciwkamicowych mieszanek ziołowych.

 

Flawonole (hyperozyd i kwercetyna), fenolokwasy i garbniki katechinowe wpływają na uszczelnienie naczyń włosowatych i hamują procesy oksydacyjne w naczyniach. 

 

Wyciągi alkoholowe (nalewki) zawierają hyperycynę, pochodne ksantonu i floroglucyny. Mają właściwości uspokajające i przeciwdepresyjne. Łagodzą stany obniżenia nastroju, zmniejszają niepokój, drażliwość, napięcie nerwowe. Hyperycyna została uznana jako lek przeciwdepresyjny typu inhibitorów MAO.       

 

Wyciągi olejowe z surowca stosuje się głównie zewnętrznie, na skórę, jako środek gojący, przeciwzapalny. W starożytności maści i balsamy z olejem dziurawcowym były stosowane do leczenia oparzeń. 

 

W badaniach klinicznych wykazano pozytywny wpływ dziurawca na złagodzenie zaburzeń snu, zmniejszenie bólów głowy oraz objawów ogólnego zmęczenia, niechęci do pracy i innych aktywności.

 

Po tygodniu zażywania wyciągów z dziurawca stwierdzono poprawę sprawności psychicznej, zwiększenie zdolności koncentracji, poprawa spostrzegania, zmniejszenie objawów hipochondrycznych. 

 

Dziurawiec - działanie

 

Omówiliśmy całkiem sporo właściwości leczniczych tej niezwykłej rośliny. Na co, więc stosować dziurawiec? 

 

Wyciągi wodne z ziela dziurawca pomagają przy następujących schorzeniach:

  • choroby wątroby z niedostatecznym wydzielaniem żółci, 
  • zmniejszone wydzielanie soków trawiennych, nieżyt przewodu pokarmowego,
  • wzdęcia i skurcze jelit,
  • upośledzone wchłanianie pokarmu.

 

Wyciągi alkoholowe z dziurawca polecane są przy:

  • lekko i średnio ciężko przebiegających postaciach depresji,
  • zmianach nastroju związanych z menopauzą,
  • niepokoju nerwowym, stanach lękowych. 

 

Wyciągi olejowe z surowca i napary stosuje się także zewnętrznie przy:

  • trudno gojących się ranach, owrzodzeniach,
  • oparzeniach i odmrożeniach,
  • zapaleniu dziąseł, jamy ustnej i gardła (do płukania).



 
Dziurawiec - przeciwwskazania

 

Przeciwwskazaniem do stosowania preparatów z dziurawcem jest uczulenie na składnik preparatu, ciąża i okres karmienia piersią.
WAŻNE! Podczas stosowania specyfików zawierających hyperycynę trzeba unikać przebywania na słońcu. Napar z dziurawca jest pozbawiony hyperycyny, gdyż nie rozpuszcza się ona w wodzie.   

 

Dziurawiec - skutki uboczne

W wyniku stosowania wyciągu z dziurawca i ekspozycji na światło słoneczne może dojść do nieprzyjemnej reakcji organizmu.
Do najczęstszych objawów niepożądanych należą zaburzenia ze strony układu pokarmowego: nudności, bóle brzucha, utrata apetytu i biegunka. Zdarzają się również zawroty głowy i uczucie zmęczenia. Sporadycznie obserwowano kołatanie serca, suchość w ustach, zaburzenia widzenia, euforię, pieczenie oczu, napięcie i uczucie słabości. 

 

Przy zwiększonej ekspozycji na słońce i przy wyższych dawkach dziurawca mogą wystąpić objawy skórne, podobne do oparzenia słonecznego i zapalenie spojówek, co jest wskazaniem do zaprzestania kuracji. 

 

Dziurawiec - interakcje


Podawanie wyciągu z dziurawca może być powodem wielu interakcji farmakologicznych. Mechanizm tych interakcji nie został do tej pory w pełni wyjaśniony. Z klinicznego punktu widzenia istotna jest możliwość wystąpienia interakcji dziurawca z digoksyną i warfaryną, czyli popularnymi lekami nasercowymi i doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi. Muszą uważać osoby zażywające leki z cyklosporyną i teofiliną, fenprokumonem i lekami przeciwdrgawkowymi. 

 

Dziurawiec może osłabiać działanie wielu leków np. leków antykoncepcyjnych, leków na migrenę z “rodziny” tryptanów, niektórych leków przeciwwirusowych i przeciwnowotworowych. 

 

Jednoczesne stosowanie wyciągu z dziurawca z selektywnymi inhibitorami zwrotnego wchłaniania serotoniny może wywołać zespół serotoninowy, charakteryzujący się zawrotami i bólami głowy, rozdrażnieniem, lękliwością, nudnościami. 


Właśnie ze względu na interakcje należy ostrożnie stosować dziurawiec w komedykacji z innymi lekami. Pacjent musi o tym wiedzieć, a przy konsultacji lekarskiej musi zgłosić fakt przyjmowania dziurawca.

 

źródła:

  1. Lamer-Zarawska E., Kowal-Gierczak B., Niedworek J. (2015). Fitoterapia i leki roślinne. Warszawa. wyd. PZWL
  2. Wasilewska G. (2015). Polskie zioła lecznicze i uzdrawiające. wyd. RM

 

Zobacz także:

CHCĘ OTRZYMYWAĆ INFORMACJE O NOWOŚCIACH I PROMOCJACH

Copyright © 2018-2021 ZIOŁA