Lawenda lekarska (Lavandula officinalis)

Lawenda to bardzo popularna roślina lecznicza znana już w starożytności. W obrębie tego rodzaju roślin wyróżniamy aż 40 gatunków lawendy i wiele jej odmian. Najpopularniejsze odmiany lawendy to: lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia), lawenda pośrednia (Lavandula x intermedia), lawenda francuska (Lavandula stoechas), lawenda wełnista (Lavandula lanata), czy lawenda wielodzielna (Lavandula multifida). Popularność lawendy w ogrodach wciąż rośnie, ze względu na ciekawy wygląd roślin i charakterystyczny, przyjemny zapach. 

W ziołolecznictwie wykorzystuje się głównie lawendę lekarską, a w zasadzie jej pachnące i rosnące obficie kwiatostany. 

Lawenda - substancje czynne

Kwiat lawendy zawiera do 3% olejku eterycznego, 12% garbników, triterpeny, kumaryny, fitosterole, antocyjany, kwasy organiczne i sole mineralne.

Lawenda - właściwości

Kwiat lawendy pobudza wydzielanie soków żołądkowych, działa żółciotwórczo, żółciopędnie, przyspiesza trawienie i poprawia apetyt. Lawenda wykazuje właściwości łagodzące kolki i bóle brzucha, działa wiatropędnie oraz zmniejsza napięcie mięśni gładkich, dzięki właściwościom rozkurczającym. Roślina jest też skuteczna w stanach depresyjnych i napięcia nerwowego, ze względu na swoje relaksujące działanie (zwłaszcza z innymi ziołami działającymi podobnie). Kwiat lawendy pomaga zasnąć. Okłady i maści z lawendy pomogą przy bólach reumatycznych, nerwobólach i chorobach skóry. Olejek lawendowy działa przeciwskurczowo na mięśnie gładkie górnych dróg oddechowych, jelit i dróg żółciowych.

Lawenda - działanie i zastosowanie

Jakie zastosowanie ma lawenda?

• Napary z kwiatów stosuje się w zaburzeniach trawiennych i przy zmniejszonym łaknieniu, zwłaszcza u dzieci i osób starszych.
• Lawenda znajduje zastosowanie przy nerwicy wegetatywnej i w stanach pobudzenia nerwowego. 
• Łagodzi ból głowy, zawroty głowy i uspokaja nerwy i pomaga w zasypianiu.
• Pomaga też zwalczać nieświeży oddech. 
• Olejek lawendowy używany jest do inhalacji w nieżytach jamy ustnej, gardła, nosa i oskrzeli. Jest też składnikiem preparatów przeciwko nerwobólom, bólom mięśniowym i stawowym, także w zapaleniu korzonków nerwowych. Wchodzi w skład środków łagodzących stany niepokoju i nadmiernej pobudliwości w okresie menopauzy.
• Kwiaty w saszetkach lub woreczkach wkłada się pomiędzy bieliznę i odzież do szaf i szuflad dla nadania przyjemnego zapachu i ochrony przed molami. 
• Lawenda lekarska jest szeroko wykorzystywana do produkcji kosmetyków, mydeł, toników, hydrolatów przeznaczonych do skóry wrażliwej. 
• Jest ważnym składnikiem mazideł i balsamów łagodzących bóle reumatyczne i wpływających relaksująco, dając uczucie odprężenia. 

Lawenda - jak stosować

Suszone kwiaty lawendy wchodzą w skład wielu mieszanek ziołowych kojących nerwy i wspomagających zdrowy sen.
Wyciąg z kwiatów lawendy jest składnikiem kropli uspokajających. Czy można stosować lawendę osobno? Oczywiście. Podpowiadamy jak to zrobić.

Napar lawendowy: Łyżkę kwiatów lawendy zalać 1,5 szklanki wrzącej wody. Przykryć i zaparzać przez 15 min. Potem odstawić i po 10 min. przecedzić. Pić ½ szklanki 3 razy dziennie między posiłkami jako środek wiatropędny. Spożycie tej samej ilości naparu po jedzeniu rano i wieczorem działa rozkurczowo i uspokajająco.

Lawenda - przeciwwskazania

Przeciwwskazaniem do stosowania lawendy lekarskiej jest choroba wątroby i nerek. W czasie ciąży i laktacji należy zachować szczególną ostrożność. Nie należy przekraczać zalecanej dawki olejku lawendowego, by nie podrażnić żołądka.
Nie stosować zewnętrznie przy uszkodzeniach skóry na dużej powierzchni. Nie stosować do kąpieli całkowitych przy gorączce i infekcjach, niewydolności sercowej i nadciśnieniem w stadium IV.

źródła:
1. Lamer-Zarawska E., Kowal-Gierczak B., Niedworek J. (2015). Fitoterapia i leki roślinne. Warszawa. wyd. PZWL

2. Noculak-Palczewska A. (red). (2006). Profile działania leków roślinnych. Porady rekomendowane w praktyce farmaceutycznej. Wrocław. wyd. Medpharm Polska

3. Senderski M. E. (2017). Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie. Podkowa Leśna. Wyd. Mateusz E. Senderski.

4. Wasilewska G. (2015). Polskie zioła lecznicze i uzdrawiające. wyd. RM