CBD i inne kannabinoidy – właściwości lecznicze
Konopie (Cannabis sativa L.), należące do rodziny konopiowatych (Cannabaceae) to jedne z pierwszych roślin uprawnych na świecie. Pojawiły się w historii około 12 tysięcy lat temu. Najprawdopodobniej pochodzą one z dolin rzecznych Azji Środkowej. Wykorzystywano je do różnych celów np. do wyrobu wytrzymałych włókien, nasiona stosowano jako pokarm, a z rośliny wyrabiano leki na różne dolegliwości. Konopie to jedyne rośliny na świecie, które potrafią wytworzyć unikatowe substancje, jakimi są kannabinoidy. [E. FLOREK, W. PIEKOSZEWSKI, M. TKACZYK, 2012]
Konopie włókniste wykorzystywano jako źródło oleju i włókna, a konopie indyjskie jako substancje psychoaktywne (marihuana). Odmiany konopi indyjskich są bogate w delta-9-tetrahydrokannabinol (THC), związek o właściwościach psychotropowych, ale też przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Oprócz THC konopie zawierają ponad 80 innych kannabinoidów, a w tym kannabidiol (CBD), kannabinol (CBN) i In. Dla przemysłowych odmian konopi charakterystyczny jest wyższy poziom CBD niż THC. [K. PARADOWSKA, P. SIUDEM, I. WAWER, 2015]
Czym są kannabinoidy?
Związki kannabinoidowe to substancje podobne w działaniu do niektórych alkaloidów, które silnie oddziałują na neurony ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Nie zawierają one jednak w cząsteczce atomu azotu heterocyklicznego i z tego względu nie można ich zaliczyć do grupy substancji biologicznie czynnych. Mają jednak w układzie heterocyklicznym atom tlenu o podobnych do atomu azotu właściwościach fizykochemicznych i z dlatego wykazują pewne podobieństwo w działaniu biologicznym do alkaloidów. Z biochemicznego punktu widzenia fitokannabinoidy należą do grupy roślinnych poliketydów, których układ wielopierścieniowy powstaje w wyniku kondensacji, gdzie starterem reakcji jest acetylo-CoA, do którego przyłącza się kilka reszt izopentylowych. [A. KAZULA 2009]
Ryc.1 Struktura kannabinoidów – THC i CBD
Układ endokannabinoidowy
Każdy ssak (w tym człowiek) posiada swój własny układ endokannabinoidowy, czyli system biorący udział w wielu fizjologicznych procesach, między innymi w regulacji gospodarki energetycznej, regulacji powiązań neurohormonalnych, neuroimmunologicznych,aktywności motorycznej, nastroju, motywacji, głodu i sytości, użytkowania energii oraz kontroli metabolizmu lipidów i węglowodanów. Układ ten działa przez wpływ ośrodkowy na podwzgórzowe i mezolimbiczne neurony regulujące łaknienie, a także obwodowy, wpływając na czynność adipocytów, hepatocytów i endokrynnej części trzustki. Na układ endokannabinoidowy składają się:
- receptory CB1 i CB2
- agonisty egzogenne i endogenne: kannabinoidy (np. fitokannabinoidy) i endokannabinoidy
- enzymy regulujące reakcję. [WIKIPEDIA]
Naturalne, ludzkie endokannabinoidy
Organizm człowieka produkuje związki o działaniu podobnym do kannabinoidów (endokannabinoidy). Jego głównymi przedstawicielami są: annandamid (AEA) i 2-arachidonoiloglicerol (2AG). Endokannabinoidy nie są magazynowane jak klasyczne neuroprzekaźniki, lecz wytwarzane „na żądanie”. Są one transportowane do komórek i rozkładane przez hydroksylazę FAAH i lipazę MAGL. Stymulują neurogenezę, odgrywają rolę w regulacji apetytu, kontroli ciśnienia tętniczego, koordynacji ruchowej oraz opanowaniu emocji i odczucia stresu. Anandamid bierze aktywny udział w procesach uczenia i pamięci, przyjmowania pokarmu czy też regulacji snu. Obecnie, nasze życie przebiega w coraz większym stresie, a dla zapewnienia równowagi potrzebujemy sprawnej pracy układu endokannabinoidowego. Naukowcy uważają, że mamy kliniczny niedobór endokannabinoidów, bo ewolucja biologiczna nie nadąża za szybkimi zmianami stylu życia. [K. PARADOWSKA, P. SIUDEM, I. WAWER, 2015]
Ryc. 2 Struktura endokannabinoidów
CBD - Kannabidiol
Jednym z ciekawszych przedstawicieli kannabinoidów wyizolowanych z konopi jest kannabidiol (CBD). Jego wyjątkowość polega na tym, że jako jedyny z przebadanych do tej pory aktywnych kannabinoidów nie powoduje zmian neurobehawioralnych (nie działa psychotycznie) [A. KAZULA, 2009].
CBD to drugi najobficiej występujący kannabinoid wyizolowany z rośliny konopii. Jest on metabolitem kwasu kannabidiolowego (CBDa), powstałym na skutek dekarboksylacji.
Jest to związek o właściwościach leczniczych, nie powodujący zmiany świadomości, co jest istotne dla pacjenta.
Przyjmuje się go najczęściej w formie skoncentrowanego olejku (ekstraktu) CBD, od kilku do kilkunastu kropelek na dobę. Olejek otrzymywany jest w procesie ekstrakcji CO2 (warunki nadkrytyczne). Jest to metoda używana w przemyśle spożywczym i bezpieczna dla zdrowia. [MedycznaMarihuana.com]
Właściwości CBD
Wykazano, że pozbawiony psychoaktywnych właściwości kannabidiol (CBD), w warunkach in vitro:
- Hamuje kumulację patologicznych białek prionowych w zainfekowanych komórkach.
- Działa przeciwzapalnie i przeciwbólowo.
- Hamuje rozwój i rozprzestrzenianie się komórek nowotworowych zwłaszcza glejaka.
- Może być pomocny w leczeniu fibromialgii, czy zwłóknienia wątroby.
- Jest skuteczny w terapii bólu zapalnego i neuropatycznego.
- Pomocny w terapii stwardnienia rozsianego.
- Działa przeciwwymiotnie (np. po chemioterapii).
- Reguluje apetyt.
- Potrafi hamować głód nikotynowy, obiecująca alternatywa terapii odwykowych.
- Zmniejsza duszności.
- Prowadzi do hipotensji i rozkurczu naczyń krwionośnych – praktyczne zastosowanie w terapii układu krążenia.
- Działa przeciwdepresyjnie, przeciwlękowo, neuroprotekcyjnie. [A. KAZULA 2009]
- Ma właściwości przeciwpsychotyczne, wpływa korzystnie na stany lękowe i depresje.
- Ma działanie uspokajające i przeciwdrgawkowe (praktyczne zastosowanie w leczeniu epilepsji, choroby Parkinsona).
- Może modulować euforyczne efekty po zażyciu THC.
- Wspomaga leczenie uzależnień od alkoholu i nikotyny.
- Działa korzystnie w: niedokrwiennej niewydolności wątroby, zapaleniu mózgu, kardiomiopatii, pneumokokowym zapaleniu opon mózgowych, chorobie nowotworowej.
- Działanie lekko nasenne i przeciwdepresyjne o dużym bezpieczeństwie stosowania (o ile nie występują interakcje z zażywanymi lekami).
- Istotny w walce ze stresem, schizofrenią, pourazowym uszkodzeniu mózgu, udarem.
- Działa regulująco na hormony, które wpływają na wiele funkcji życiowych [K. PARADOWSKA, P. SIUDEM, I. WAWER, 2015]
Na podstawie analizy właściwości i składu chemicznego preparatów konopi wydawać się może, że znajdą one zastosowanie u chorych ze schorzeniami układu nerwowego oraz chorych w wieku podeszłym. [E. GŁÓWCZEWSKA-SIEDLECKA, K. KĘDZIORA-KORNATOWSKA i In., 2015]
Kannabinoidy, a zwłaszcza kannabidiol (CBD) to substancje o niezwykle dobrze zapowiadającym się zastosowaniu medycznym. Badania efektów biochemicznych i farmakologicznych sugerują zastosowania CBD: do łagodzenia ataków epilepsji, zaburzeń nastroju, lęków, depresji, wspomagające leczenie uzależnień od alkoholu i nikotyny (...)
Prowadzone obecnie w mediach dyskusje o konopiach budzą emocje głównie z powodu nieznajomości faktów dotyczących rośliny i jej bioaktywnych związków. Jednak profesjonaliści, czyli lekarze, farmaceuci, dietetycy powinni podejść do problemu merytorycznie uwzględniając aktualne dane i wyniki badań naukowych. [K. PARADOWSKA, P. SIUDEM, I. WAWER, 2015]
Źródła:
A. KAZULA, 2009 – Zastosowanie naturalnych kannabinoidów i endokannabinoidów w terapii
E. FLOREK, W. PIEKOSZEWSKI, M. TKACZYK, 2012 – Marihuana i kanabinoidy jako leki
E. GŁÓWCZEWSKA-SIEDLECKA, K. KĘDZIORA-KORNATOWSKA i In., 2016 – Konopie
siewne i ich zastosowanie we współczesnej geriatrii
K. PARADOWSKA, P. SIUDEM, I. WAWER, 2015 – Konopie i kannabinoidy; Farmacja
współczesna
M. KRAJNIK, Z. ŻYLICZ, 2003 – Kannabinoidy w medycynie paliatywnej
Zobacz także:
Przeziębienie to choroba wywoływana przez ponad 200 wirusów, z których najpowszechniejszymi są rinowirusy, rzadsze koronawirusy. Zakażenie najczęściej odbywa się drogą kropelkową. Objawy choroby przeziębieniowej to: kaszel, ból gardła, nieżyt nosa, niewielka gorączka, słabe samopoczucie, czasem utrata smaku, zapachu, a także ból głowy. Zwykle ustępują samoczynnie po około 10 dniach, ale nie zawsze.
czytaj dalejUpiększanie ciała jest znane ludziom od niepamiętnych czasów. Od kiedy istnieje kultura ludzka, starano się dążyć do wzorcowego piękna. Aby to osiągnąć uwydatniano zalety i ukrywano wady danej osoby, często za pomocą kosmetyków (gr. gr. cosmeo, cosmetikas – zdobić, upiększać). W Egipcie używanie kosmetyków było uważane za przejaw wytwornego stylu życia.
czytaj dalejMumio (Shilajit) to substancja skalna pochodzenia roślinnego, wydzielina powstająca w niektórych masywach górskich. Mumio ma postać małych bryłek w kolorze od białego do ciemnobrązowego. Kolor górskich skarbów zależy od miejsca występowania i składu roślin, które dały początki substancji. Najpopularniejsze jest Mumio w ciemnym odcieniu. Oryginalne Mumio pozyskuje się na terenie Wyżyny Tybetańskiej...
czytaj dalej