Kurkuma, a kurkumina - jaka jest różnica?

Kurkuma (Curcuma Longa L.)

Kurkuma (Ostryż długi) to indyjska roślina przyprawowa należąca do rodziny Imbirowatych - Zingiberaceae. Lecznicze właściwości posiada kłącze - Rhizoma Curcumae. Na świecie jest bardzo popularną przyprawą, jednak w Polsce ciągle niewiele się słyszy o jej zaskakujących właściwościach. W sklepach najbardziej dostępna w mieszankach z innymi przyprawami np. popularne Curry. Kłącze kurkumy jest szeroko wykorzystywane nie tylko w kuchni azjatyckiej, ale także w ziołolecznictwie ludowym Indii (Ayurveda).

Kurkumina

Kurkumina to kurkuminoid, aktywny barwnik o żółtym odcieniu, stanowiący 3-5% suchej masy kłącza kurkumy. Wykazuje wielokierunkowy zakres działania terapeutycznego i jest najbardziej aktywnym związkim w roślinie. Daje najlepsze rezultaty terapeutyczne zarówno na poziomie komórkowym jak i na poziomie całego organizmu.

Powszechnie uważa się również, że związki czynne kurkumy są w stanie solidnie wesprzeć leczenie chorób przewlekłych takich jak:

- cukrzyca
- miażdżyca
- artretyzm
- astma
- nowotwory
- grzybice
- choroby neurodegeneracyjne
- stany osłabienia psychofizycznego

Jak działa kurkuma?

Wykazuje działanie przede wszystkim:

- przeciwutleniające,
- przeciwbakteryjne,
- przeciwwirusowe,
- przeciwgrzybicze,
- przeciwzapalnie,
- przeciwnowotworowe,
- neuroprotekcyjne.

Udowodniono, że kurkuma to wyjątkowo odżywczy produkt. Posiada węglowodany (głównie skrobia), białka, tłuszcze, cenne składniki mineralne (wapń, żelazo, potas, sód) i witaminy (ryboflawina, niacyna, tiamina, kwas askorbinowy). 100g surowca dostarcza około 390 kcal.

Kurkuma wykazuje silne działanie przeciwutleniające (antyoksydacyjnie), neutralizuje reaktywne formy tlenu i wolne rodniki. Chroni organizm przed stresem oksydacyjnym, który jest przyczyną przedwczesnego starzenia i wielu chorób:

choroby neurodegeneracyjne

(np. choroba Alzheimera, choroba Parkinsona)
- kurkuma doskonale chroni przed neurodegeneracją,
- ma pozytywne efekty w terapii stwardnienia rozsianego,

układu krążenia

- podawanie ekstraktu z kurkuminy redukuje stres oksydacyjny i ogranicza tworzenie się nacieków tłuszczowych na ścianach tętnic,
- kurkumina hamuje agregację płytek krwi,

choroby nowotworowe

- w badaniach na liniach komórek nowotworowych ludzkich i zwierzęcych udowodniono, że kurkumina wykazuje efekt chemoprewencyjny poprzez: hamowanie aktywacji kancerogenu, stymulację detoksykacji kancerogenu, hamowanie angiogenezy i obniżenie zdolności do przerzutów nowotworu,
- kurkumina wspiera działanie leków przeciwnowotworowych.

Dodatkowo skutecznie hamuje wzrost ziarniaków Gram-dodatnich, grzybów drożdżoidalnych, laseczek tlenowych Bacillus i laseczek beztlenowych Clostridium w zakresie stężeń od 10-100 μg/ml.

Kurkuma - przeciwwskazania

Na dzień dzisiejszy nie opisano działań niepożądanych kurkumy i kurkuminy w dawkach terapeutycznych. Gdy podawano kurkuminę wolontariuszom to stwierdzono, że dawki 8g/dobę nie powodowały żadnych dolegliwości, dopiero dawki 12g/dobę (tyle kurkuminy mamy w 400 g sproszkowanej, suchej kurkumy) wywoływały dolegliwości przewodu pokarmowego, bóle głowy lub wysypkę, ale objawy były przejściowe a powyższe dawki są już rzeczywiście bardzo wysokie.

Kurkumina - kiedy nie należy stosować

Głównym problemem w wykorzystaniu kurkuminy w leczeniu różnych schorzeń jest jej szybki metabolizm w przewodzie pokarmowym i słaba rozpuszczalność w płynach ustrojowych. W związku z tym biodostępność kurkuminy w warunkach przewodu pokarmowego jest bardzo niska, dlatego wzbogaca się ją składnikami, które poprawiają wchłanianie i przyswajanie dobroczynnej substancji.

Przykładem może być piperyna uzyskiwana z nasion pieprzu czarnego (Piper nigrum L.), która wzmacnia działanie kurkuminy nawet o 2000%.

Podsumowanie

Kłącze kurkumy to wciąż mało popularna w Polsce przyprawa, która zawiera w sobie związki o silnym działaniu leczniczym - kurkuminoidy, w tym najbardziej znana kurkumina. Dodawanie sproszkowanej kurkumy do posiłków nie będzie tak efektywne jak suplementacja związku aktywnego.

To właśnie kurkumina odpowiedzialna jest za wszechstronne działanie: przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, przeciwnowotworowe, antyoksydacyjne... Warto spróbować naturalnych sposobów zanim sięgnie się po leki syntetyczne i warto pamiętać, że lepiej zapobiegać niż leczyć.

Źródło:
S. PRZYBYLSKA, 2015, Kurkumina – prozdrowotny barwnik kurkumy.